Περιγραφή

Κατά τη διάρκεια της μάχης μία χούφτα Σουλιωτών, νίκησε 10.000 Τουρκαλβανούς. Η Μόσχω, επικεφαλής 400 Σουλιωτισσών, έτρεψαν σε φυγή πολυάριθμους εχθρούς που επιχείρησαν να τις αιχμαλωτίσουν.

Ο Λάμπρος Τζαβέλας (Σούλι, 1745– 1795) ήταν αρχηγός της φάρας (πατριάς) των Τζαβελαίων, Ελληνικής οικογένειας από το Σούλι του νομού Θεσπρωτίας. 

Η δράση του μαρτυρείται από το 1789. Σε έγγραφο που υπάρχει από εκείνη την εποχή, φαίνεται πως ο Τζαβέλας δίνει την υπόσχεση να επιτεθεί στους Τούρκους και τους Τουρκαλβανούς της Στερεάς Ελλάδας. Ανάλογη υπόσχεση δίνουν κι οι Νικόλαος Ζέρβας και Γεώργιος Μπότσαρης.

Μετά το τέλος του Ρωσοτουρκικού Πολέμου το 1792, ο Αλή Πασάς, με σχέδιο την εδραίωση της κυριαρχίας του στην ηπειρωτική Ελλάδα αλλά και τη Βαλκανική, στράφηκε εναντίον των κλεφτών και των αρματολών.

Έκανε δε μακρόχρονες προσπάθειες, μέχρι να καθυποτάξει τους Σουλιώτες. Αποπειράθηκε να το επιτύχει με δόλο. Μετά τον Ιανουάριο του 1792, ζήτησε την βοήθειά τους με την πρόφαση να καθαρίσει το Δέλβινο και το Αργυρόκαστρο από τους άτακτους, οπότε στάλθηκαν ο Λάμπρος Τζαβέλας, ο γιος του Φώτος κι άλλοι 70 Σουλιώτες.

Μόλις κατέφθασαν, ο Αλή Πασάς τους συνέλαβε κι απείλησε ότι θα εκτελέσει τον Φώτο, εκτός εάν γυρνούσαν στο Σούλι κι έπειθαν τους κατοίκους να φύγουν. Ο Λάμπρος γυρνώντας στην πατρίδα του, αποφάσισε μαζί με τους υπόλοιπους Έλληνες να μην παραδοθούν. Απέστειλε μάλιστα στον Αλή το εξής γράμμα:

“Αλή Πασά, χαίρομαι που ξεγέλασα ένα δόλιον. Είμαι εδώ να διαφεντεύσω την πατρίδα μου εναντίον εις ένα κλέπτην. Ο υιός μου θέλει αποθάνει, εγώ όμως απελπίστως θέλω να εκδικηθώ γι’ αυτόν πριν πεθάνω.”

Ο μουσουλμάνος άρχοντας επιτέθηκε στο Σούλι με 10.000 Τούρκους κι Αλβανούς τον Ιούλιο του 1792. Στη μάχη της Κιάφας, οι Τουρκαλβανοί αναγκάστηκαν να υποχωρήσουν αφήνοντάς χιλιάδες νεκρούς και τραυματίες. Δυστυχώς, όμως, στην μάχη αυτή, τραυματίστηκε κι ο Λάμπρος. Πέθανε, τελικά, τρία χρόνια αργότερα.